De bestuurlijke chaos binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken is, met het laatste besluit van de generale synode voordat de vergadering sloot, nog groter geworden dan zij al was. Met het laatste besluit heeft de meerderheid van de afgevaardigden ter synode haar machtswoord uitgesproken. Het besluit getuigt van onbehoorlijk bestuur omdat het in strijd is met de beginselen van gereformeerd kerkrecht, de kerkorde en is onzorgvuldig geformuleerd. Het besluit veroorzaakt bestuurlijke chaos wat op zichzelf al onbehoorlijk is. Met het besluit wordt een mogelijke kerkscheuring geforceerd. 

Wie de bespreking over de toekomst van het kerkverband van de CGK volgt, kan zich verbazen over de uitspraken die door het moderamen, afgevaardigden en preadviseurs worden gedaan. Met grote stelligheid wordt herhaaldelijk gesteld dat de kerken vragen om duidelijkheid en geestelijke leiding van de synode om de crisis in het kerkverband op te lossen. Het is echter retoriek, kennelijk bedoeld om een besluit te forceren. Professor Kater spande als preadviseur namens alle preadviseurs de kroon met zijn preadvies dat een hoog demagogisch gehalte kende en bovendien autoritair getoonzet was. 

Inmiddels is duidelijk dat deze week door het moderamen een voorstel wordt gedaan dat geen voorstel tot scheuring mag heten, maar feitelijk wel is. Het voorstel wordt gepresenteerd als het minst slechte van twee kwaden; maar ook een gecontroleerde scheur, is een scheur. Het gemak waarmee andere opties terzijde worden gesteld, is onbegrijpelijk.  Het moderamen schuift de mogelijkheid, in feite de plicht, om elkaar als kerken te verdragen en met elkaar in gesprek te gaan met één pennenstreek als niet realistisch van tafel. Het gemak waarmee dat lijkt te gebeuren, verraadt ook onbegrip over wat de aard en betekenis zijn van een kerkverband en haar ordening. Het voorstel dat het moderamen schetst is een doemscenario.

Eén van de veelgehoorde bezwaren tegen kerkenraadsbesluiten die de ambten openstellen voor vrouwen is dat andere kerken binnen het kerkverband voor die besluiten mede verantwoordelijk zouden zijn of indirect verantwoordelijk zouden zijn. Een dergelijke verantwoordelijkheid kunnen bezwaarde kerken vervolgens niet voor hun rekening nemen. Dat lijkt een plausibel argument, maar dat is het niet. De reikwijdte van kerkenraadsbesluiten strekt niet verder dan de eigen kerkelijke gemeente, simpelweg omdat de bevoegdheid van de kerkenraad begrensd wordt door de eigen plaatselijke gemeente.

In de Vrije-Interpretatie ‘Geen legitieme synodebesluiten’ is betoogd dat de revisieverzoeken van ruim 50 revisanten op grond van een verkeerde beoordelingsmaatstaf zijn beoordeeld, terwijl in Vrije-Interpretatie ‘Brief aan het moderamen van de generale synode’ ook nog aandacht is gegeven aan de schending van procesrecht doordat de synode in strijd met de IRRA geen hoor- en wederhoor heeft toegepast en daarom de revisieverzoeken ten onrechte ongegrond zijn verklaard en er alleen daar al om voldoende redenen zijn voor de synode  om dat besluit te herroepen. Naast deze kerk- en procesrechtelijke argumenten zijn er ook inhoudelijke bezwaren tegen de wijze waarop de commissie van het meerderheidsrapport de revisieverzoeken van revisanten ongegrond heeft verklaard. Een van die bezwaren richt zich op het verwerpen van het beroep van revisanten op Handelingen 15.  

Een drietal broeders uit Dronten hebben het moderamen van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken een brief gestuurd met een drietal verzoeken. Het eerste verzoek betreft het herroepen van het besluit dat 50 revisieverzoeken ongegrond heeft verklaard. Het tweede verzoek is om als synode te besluiten tot een convent als een buitengewone kerkelijke vergadering. Het derde verzoek is om hangende het convent de synode te schorsen, zodat de uitkomsten van het convent richtinggevend in de besprekingen ter synode kunnen worden meegenomen. De drie verzoeken hangen met elkaar samen en hebben tot doel om de opgelopen spanningen in het kerkverband weg te nemen dan wel te verminderen, nieuw perspectief te bieden om de eenheid en het onderlinge vertrouwen in de kerken te herstellen en te komen tot werkbare oplossingen voor de gerezen problemen, in het bijzonder ten aanzien van de kwestie vrouw en ambt. 

In het Nederlands Dagblad roept de christelijk-gereformeerde emeritus hoogleraar Den Hertog de kerken op zich te verenigen en uit te spreken tegen de op handen zijnde kerkscheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. Een oproep die velen uit het hart gegrepen zal zijn. Zijn oproep verdient warme steun van allen die de eenheid van het kerkverband ter harte gaat. Principieel gezien is dit de aangewezen weg omdat kerken die al bij elkaar horen, met elkaar verbonden zijn, niet hun verbintenis met elkaar mogen verbreken. En ook omdat een kerkbreuk veel kost; veel te veel. Het maakt meer kapot dan je lief is. Om die reden is het van belang om een kerkscheuring te proberen te voorkomen in het geloof dat veel verwacht van Jezus.

Het lijkt er sterk op dat de Christelijke Gereformeerde Kerken hun crisis niet te boven kunnen komen, tenzij er een Godswonder gebeurt, uiteraard. Hoewel ds. Van der Wekken in zijn overdenking op de eerste zittingsdag van deze week van de synode indringend de vraag stelde of de synode afgevaardigden veel of weinig van Jezus verwachten, leek aan het einde van week het er meer op dat sprake was van angstige afgevaardigden in een zinkend schip zonder Jezus, hoe hard zij Zijn naam ook aanriepen en zij  tot Hem baden. Hartverscheurend om te horen. Dit gezegd hebbend mag misschien ook de vraag worden gesteld naar de legitimiteit van de besluitvorming binnen de synode van de CGK. In dubbel opzicht: zowel kerkrechtelijk als sociologisch.

Tijdens de bespreking van een ordevoorstel van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken kwam onder andere aan de orde hoe revisieverzoeken op grond van artikel 31 K.O. zouden moeten worden behandeld. De indruk die daarbij in de bespreking werd gewekt, is dat, als voorwaarde voor een revisieverzoek vereist zou zijn dat het revisieverzoek een nieuw element zou moeten bevatten. Daarzonder zou een revisieverzoek ongegrond zijn. Professor Selderhuis bevestigde deze visie onder verwijzing naar kerkordes van andere kerkgenootschappen waaruit zou blijken dat als voorwaarde voor een revisieverzoek inderdaad een nieuw element vereist zou zijn. Echter, dat klopt niet. Er is sprake van een verkeerde voorstelling van zaken.

Op zijn website blijft het Christelijk Gereformeerd Beraad er maar op hameren dat het ongewenst en ongepast zou zijn als de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken onontkoombare besluiten voor zich uit zou schuiven. Daardoor zou, zo wordt gesuggereerd, het  presbyteriaal-synodale stelsel alsmaar verder worden uitgehold door eigenwillig denken en handelen. Hoewel het artikel het niet met zoveel woorden zegt, wordt, naar mag worden aangenomen, gedoeld op het handhaven van de synodale uitspraak dat ambten niet openstaan voor vrouwen. Deze week zullen de revisieverzoeken over die uitspraak worden behandeld.

De groepsverkrachting die in december 2023 in het Geukerspark in Helmond door minderjarige asielzoekers plaatsvond, is te gruwelijk voor woorden. Wie de uitspraak van de strafrechter leest, schrikt ervan dat mensen tot dergelijke daden in staat zijn. Bovendien vervuld de uitspraak met intens medelijden voor die 33-jarige vrouw die hoogstwaarschijnlijk voor haar leven is getraumatiseerd. Voor dergelijke misdrijven valt niets te vergoelijken, maar zij zijn puur kwaad, zonder meer. Daarom lijkt het logisch en begrijpelijk dat minister Faber ook dit soort minderjarige asielzoekers het land wil uitzetten. Toch lijkt haar reactie meer politiek gemotiveerd en het Helmondse drama vooral gebruikt om te demonstreren dat zij het strengste asielbeleid ooit voert waardoor er opnieuw een element aan haar zondebok-politiek wordt toegevoegd. Goeddeels is het kwalijke en verwerpelijke retoriek.

Na meermalen in comité te hebben vergaderd over het voorstel van de commissie Toekomst Kerkverband, heeft het moderamen een oplegger daarover vrijgegeven. De mededeling van het moderamen, na het geheim overleg van 12 oktober 2024, dat de synode in beginsel een realistisch en hoopvol perspectief voor het kerkverband zou hebben gevonden, lijkt een hyperbool te zijn. Er lijkt geen sprake van een realistisch, laat staan van een hoopvol perspectief; als er al sprake is van een perspectief, is er eerder sprake van een somber perspectief.