In het vorige blog over de winst van Wilders onder de vlag van de PVV is betoogd dat zichzelf respecterende partijen een coalitie met Wilders op principiële gronden zouden moeten uitsluiten. De Tweede Kamer heeft Wilders echter niet, op grond van principiële gronden, uitgesloten van gesprekken over kabinetsvorming. Hoewel de Kamerleden van de PVV-fractie op democratische wijze zijn verkozen en derhalve legitieme volksvertegenwoordigers zijn, bestaat de politieke partij slechts uit één persoon; Wilders zelf. Wilders is een door de jaren heen geradicaliseerde persoon, strafrechtelijk veroordeeld met onvoldoende respect voor de democratische rechtsstaat. Zijn politieke ideeën verdragen zich niet met de beginselen van de rechtsstaat, integendeel hij heeft er blijk van gegeven die in essentie te verwerpen. Zijn jarenlange tirades tegen de staatsmachten en het beschimpen van politieke opponenten en disrespect naar de rechterlijke macht diskwalificeren hem als coalitiepartner ondanks zijn electorale succes. En Wilders weet dat zelf ook. Hij wil ook niet daadwerkelijk toetreden tot het kabinet, laat staan premier worden; maar hij speelt een strategisch formatiespel. Zijn doelen zijn om zijn politieke rivalen als de VVD en NSC vleugellam te maken door hen politiek en electoraal in de formatie zoveel mogelijk te beschadigen, zichzelf naar de kiezer te rechtvaardigen dat het niet aan hem ligt dat hij is uitgesloten van kabinetsdeelname of, indien hij onverhoopt toch deelneemt in een kabinet, excuses heeft waarom hij niet waarmaakt wat hij de kiezer heeft beloofd. De strategie ligt daarmee in lijn met de wijze waarop Wilders de afgelopen jaren oppositie heeft gevoerd. Wilders heeft belang bij een moeizame kabinetsformatie. Die zal zijn populariteit onder de kiezer vergroten en daarmee zijn positie versterken. Daarmee vormt Wilders ook in de formatie een serieuze bedreiging voor de parlementaire democratie, omdat zijn strategie het politiek bestel destabiliseert. 

Underdog positie

Regeringsdeelname is namelijk voor Wilders weinig aantrekkelijk. Regeringsdeelname betekent hoe dan ook dat hij zijn toon zal moeten matigen en op veel thema’s concessies zal moeten doen met als gevolg dat zijn politieke profiel verbleekt. Niet alleen zijn politieke profiel verbleekt, maar hij zal ook onderdeel gaan uitmaken van het establishment waartegen hij jarenlang heeft geageerd en waarom veel kiezers hem steunen. Daarmee bestaat het risico dat kiezers in Wilders teleurgesteld raken en hem uiteindelijk de rug zullen toekeren. Het is nauwelijks voorstelbaar dat Wilders deze kwetsbaarheid zich niet realiseert. Dat hij zich dat realiseert blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat Wilders vanaf de verkiezingsuitslag de nadruk erop legt dat de kiezer een extreemrechts kabinet wil. De wil van het volk is zijn motief naar de buitenwereld toe om de meest uiteenlopende standpunten op te schorten; door allerlei controversiële politieke onderwerpen te laten vallen, wekt Wilders de indruk dat hij verantwoordelijkheid neemt. Hij werpt zich op als de behartiger van de volkswil, de kiezer. Door op voorhand concessies te doen, creëert Wilders de illusie bij de kiezer dat hij van goede wil is. Slaagt kabinetsdeelname dan heeft hij naar zijn achterban het excuus dat hij weinig van zijn politieke programma kan klaarspelen, omdat zijn coalitiepartners, de VVD en NSC, en in mindere mate BBB, dat in de kabinetsformatie hebben afgedwongen. Hij heeft zijn nek uitgestoken om gehoor te geven aan de wil van het volk een ultra rechtse regering te vormen. Dat kabinet was alleen mogelijk doordat Wilders zijn eigen politieke idealen ondergeschikt heeft gemaakt aan kabinetsdeelname. Wilders zal het zo framen dat voor de achterban en kiezers het teleurstellende regeringsbeleid de schuld is van VVD en NSC die hem dwongen vergaande concessies te doen. Daarmee manoeuvreert Wilders zich in een underdog positie; het bevestigt daarmee het beeld bij zijn achterban en de kiezer dat het niet aan Wilders ligt, maar aan anderen, waardoor het hem niet lukt de problemen van de kiezer op te lossen. De VVD en NSC misgunnen Wilders zijn succes.

Façade

Voor het geval kabinetsdeelname voor Wilders niet mogelijk is, ligt het ook aan andere partijen, meer in het bijzonder NSC van Pieter Omtzigt. Immers, Wilders heeft onmiddellijk na de verkiezingsuitslag zich coöperatief opgesteld door, in het belang van de kiezer, belangrijke programmapunten op te schorten. Daarmee heeft hij de hand gereikt aan VVD en NSC. Dat getuigt van verantwoordelijkheidsgevoel. Daarmee wekt Wilders de indruk volop te gaan voor wat de kiezer wil. Bij het mislukken van de kabinetsformatie biedt het Wilders ook gelegenheid om in de slachtofferrol te kruipen. De kiezer wilde een extreemrechtse kabinet met Wilders als premier, maar de zittende politieke partijen hebben de kiezer die mogelijkheid ontnomen. Daarmee kan Wilders als grootste oppositiepartij zijn tirades tegen de politieke elite, de rechtspraak en het politieke bestel zonder enige terughoudendheid weer oppakken. Wilders zal zijn gelijk halen door telkens NSC en de VVD te verwijten dat zij een extreemrechts kabinet onmogelijk hebben gemaakt. Het lijkt dan ook niet voor niets dat Wilders de laatste dagen de druk opvoert door andere partijen tot haast te manen en hen op te roepen om te bewegen. Wilders is er een meester in om zijn eigen destructieve rol en houding in de oppositie van de afgelopen jaren te laten vergeten waardoor zijn opstelling en toon nu aller beminnelijkst overkomt. Het zal echter een façade blijken; het is een middel om straks de vermoorde onschuld te spelen en anderen verwijten te maken. Zijn achterban en een groot deel van de kiezers zullen daar in trappen. Zij zullen worden bevestigd in hun negatieve beeld van de politiek en politieke partijen. En daarmee zal het mislukken van de kabinetsformatie Wilders dan ook geen windeieren leggen. In dat kader is de keuze van Plasterk en Putters ook slim gevonden. Met deze PvdA'ers wekt Wilders de indruk verzoenlijk te zijn en over zijn eigen schaduw te kunnen heen stappen. Hij zal daar vermoedelijk ook steeds naar verwijzen. En daarmee gebruikt Wilders in feite de VVD en NSC voor eigen electoraal gewin. Het zal nadelig blijken voor VVD en NSC, zoals daarvan nu al de eerste tekenen zichtbaar zijn. Bovendien werkt deze strategie ook voor het geval er uiteindelijk een kabinet wordt geformeerd zonder Wilders met onder andere de PvdA/GroenLinks en Timmermans als premier. Wilders voert de druk op NSC en de VVD op waardoor het voor hen nauwelijks mogelijk is om met Timmermannen een kabinet te vormen. Als dat toch gebeurt, zal Wilders onophoudelijk zijn pijlen op de VVD en NSC richten en hen, voor het oog van de camera, er de schuld van geven een ultra rechts kabinet te hebben gefrustreerd waardoor de Nederlander niet op 1 staat en het migratie vraagstuk niet wordt opgelost. Daarmee kan Wilders zijn eigen tekortkomingen en falen meesterlijk verbloemen en de kiezer daardoor beïnvloeden. 

Zondebok

Daarmee zet Wilders een nieuwe stap om de kiezer haar gevoelens van onvrede en  wantrouwen tegenover de parlementaire democratie en de rechtsstaat aan te wakkeren. Het zal de polarisatie in de samenleving vergroten en het respect voor en het belang van een rechtvaardige, open en tolerante samenleving ondermijnen wat uiteindelijk de democratie en de rechtsstaat destabiliseert. Door die destabilisatie zal de behoefte aan een zondebok nog verder toenemen waardoor de steun voor Wilders tegen de Islam en immigratie zal groeien. Allerlei maatschappelijke misstanden en tekorten zullen de schuld zijn van asielzoekers. De xenofobie zal toenemen evenals de maatschappelijke onrust. Het wordt daarom tijd dat constructieve partijen de VVD en NSC te hulp schieten door Wilders bij de kiezer te ontmaskeren. De Tweede Kamer doet er verstandig aan Wilders niet langer met fluwelen handschoenen te behandelen, maar openlijk de confrontatie met hem en zijn PVV aan te gaan en actief het initiatief te nemen een kabinet te formeren zonder Wilders. Wilders heeft er baat en belang bij het formatieproces zo lang mogelijk te laten doormodderen omdat hij bij de kiezer de schijn wekt dat het niet aan hem ligt, maar anderen. Hoe langer de formatie duurt des te gunstiger dat voor Wilders zal uitpakken. Daarom doet de Tweede Kamer er verstandig aan zo snel mogelijk deze schertsvertoning te stoppen om nog meer schade aan de parlementaire democratie te voorkomen.