Moderamen tóch voor vrede

Nadat het moderamen van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken in eerste instantie had laten weten, om meerdere redenen zoals beschreven in de vorige Vrije-Interpretatie, niet te willen voorleggen aan de synode, is het moderamen op zijn standpunt teruggekomen. Dat stemt tot dankbaarheid. Niet in de minste plaats omdat ook het moderamen mijn motief voor het revisieverzoek onderschrijft, namelijk dat het revisieverzoek is ingegeven door het belang ‘om tot het uiterste de vrede in de kerken te dienen’. 

Wanorde versus vrede

Want dat is precies waarom het revisieverzoek is ingediend en belangrijk is. Het gaat niet om juridische haarkloverij, maar om de vrede in de kerken te dienen. Tegenover de wanorde, die Paulus in 1 Cor. 14:34 noemt, stelt hij niet de orde, maar de vrede. En dat is veelbetekenend; waar het woord ‘wanorde’ duidt op onregelmatigheid, verwarring, onrust, instabiliteit of zelfs anarchie, is wel duidelijk dat Paulus het oog heeft op een toestand van chaos en gebrek aan orde. De toestand in de CGK valt misschien ook wel te omschrijven als onrustig en als verwarring doordat een groot aantal kerken de uitspraak van de synode, dat de ambten zijn voorbehouden aan mannen op grond van de Bijbel, in hun geweten niet kan aanvaarden. Vanuit het perspectief van hen die de uitspraak van de synode van harte onderschrijven, valt te begrijpen dat de keuze van plaatselijke kerken om vrouwen tot de ambten worden toegelaten wordt ervaren als anarchie. Dat valt in zekere zin te horen en te lezen in verschillende media, maar ook ter synode. Veel gehoord is dat als iemand of een plaatselijke kerk het besluit, dat ambten zijn voorbehouden aan mannen, niet kan aanvaarden het kerkverband dan maar moet verlaten. Echter, dat gaat voorbij aan de kern van de kwestie; dan ligt de nadruk op de orde als tegenhanger van de wanorde, terwijl de focus nu juist moet liggen op de vrede. Vrede, waarover Paulus het heeft, richt zich niet op een statische orde, het zich houden aan de regels op zichzelf, maar vooral op een dynamische staat van welzijn en gezonde relaties. Bovendien lijkt het erop dat Paulus’ keuze voor een oproep tot vrede ook bedoeld is om daarmee te refereren aan misschien wel het karakter van God zelf. Daarmee drukt het woord ‘vrede’ uit dat God een God is die welzijn, heelheid en harmonie in de harten en relaties van mensen tot stand wil brengen. Wanorde in de kerken is daarmee dus niet alleen een kwestie van structuur - het zich niet houden aan gemaakte afspraken op zichzelf -, maar vooral ook een zaak  van verstoorde relaties en een gebrek aan geestelijke opbouw binnen de kerken. Door de nadruk op vrede als het tegengestelde van wanorde, legt Paulus niet zomaar regels op aan de kerken. Hij roept  in de eerste plaats de Korintiërs op om te handelen op een manier die Gods karakter weerspiegelt en die leidt tot het welzijn en de harmonie van de hele gemeente, maar die oproep geldt uiteraard ook binnen de CGK. Paulus' keuze om de vrede te benadrukken tegenover de wanorde opent de mogelijkheid voor interpretaties die verder gaan dan een louter legalistische lezing van besluitteksten, maar biedt ruimte om te zoeken naar de onderliggende pastorale en theologische beweegredenen van hen die aangeven besluiten, om des gewetens wil, niet te kunnen dragen. Daarmee drukt de vrede compleetheid, heelheid, welzijn, voorspoed, harmonie, gezondheid en een juiste relatie met God en mensen uit; een toestand van Gods zegening en Zijn aanwezigheid. En dat zou het streven in de kerken moeten zijn, ondanks alle verschillen die er binnen het kerkverband zijn.

Kiezen voor vrede

En dat streven naar vrede staat het besluit van 28 maart 2025 in de weg. De vrede wordt er niet mee gediend, omdat het niet zozeer gericht is op het zoeken naar vrede, maar naar het scheppen van orde, terwijl het besluit, in strijd met de vrede, in zijn tegendeel komt te verkeren, namelijk: wanorde. Om die reden stemt het tot dankbaarheid dat het moderamen tóch de vrede boven de orde stelt en, kennelijk niet slechts onder de druk van een kort geding, het verzoekschrift tot revisie aan de vergadering van de synode gaat voorleggen alvorens het agendapunt ‘sluiting’ te behandelen. Daarmee heeft het moderamen zich dus laten overtuigen om tot het uiterste de vrede in de kerken te dienen. Daarom doet de synode er verstandig aan het besluit van 28 maart 2025 te herroepen, omdat de vrede ermee gediend is dat alle zaken als revisieverzoeken, appelzaken en deputatenrapporten die geagendeerd zijn, maar nog niet behandeld zijn, alsnog op gebruikelijke wijze af te handelen en dan ook een roepende kerk aan te wijzen. De overweging van het moderamen om toch te kiezen om tot uiterste de vrede in de kerken te dienen, is ook een sterke aanbeveling, misschien wel een duidelijke vingerwijzing, naar de synodevergadering, om de bijzondere dringendheid van het revisieverzoek serieus te nemen. Een aanbeveling om het revisieverzoek daarom het te agenderen, omdat het de vrede in de kerken dient, want onze God is immers geen God van wanorde, maar van vrede.