Hoewel het convent van de Christelijke Gereformeerde Kerken kwestieus is vanwege zijn onduidelijke status, lijkt het erop dat het merendeel van de kerken het convent zal bijwonen. Vermoedelijk zal de helft of meer van de afgevaardigden uit predikanten bestaan en omdat de organisatie ervoor gekozen heeft kerkenraden uit te nodigen, is de kans minimaal dat kerken ook vrouwen hebben afgevaardigd. De kans is groot dat predikanten het convent zullen domineren. En daarmee bestaat er een reële kans dat de geplande gespreksronden een hoog theologisch gehalte krijgen in plaats van broodnodige gesprekken op zielsniveau. En ofschoon de organisatoren een helder doel voor ogen lijken te hebben, namelijk een ontmoeting voor Gods aangezicht, zijn de gespreksthema’s beladen te noemen. Thema’s als kerk en kerkverband, de Heilige Schrift en haar gezag betreffen onderwerpen met een hoog theologisch gehalte. Daarmee bestaat de mogelijkheid dat de gesprekken vooral een theoretisch of dogmatisch karakter krijgen, die in feite voorbijgaan aan de werkelijk noodzakelijke ontmoeting, de ontmoeting van de mens. Afgevaardigden die behoren tot de geledingen van Bewaar het Pand sluiten, zoals haar bestuur het noemt, een ‘knus familiegesprek’ bij voorbaat al uit; dat doet dan ook het ergste vrezen. De ontmoeting op het convent zou zich niet op het scherpst van de snede moeten afspelen, maar vanzelfsprekend een familiair karakter moeten hebben onder het thema: ‘zie de mens’. 

Van mens tot mens

Veel gehoorde klacht binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken is dat het onderlinge vertrouwen is geschaad. Kerken en kerkmensen die behoren tot hetzelfde kerkverband vertrouwen elkaar niet meer, omdat de divergerende theologische opvattingen in het bijzonder over vrouw en ambt, twijfels geven over het gemeenschappelijk geloof. Is er binnen de kerken slechts sprake van verschillende theologische opvattingen of is er sprake van verschillende geloofsopvattingen? Om dat wantrouwen weg te nemen is het noodzakelijk dat er geloofsgesprekken in plaats van theologische debatten worden gevoerd. Geloof omvat meer dan een set van theologische opvattingen, maar is een relationele aangelegenheid, primair een relatie met God, maar ook met de naaste. Om vertrouwen terug te winnen in elkaar helpt het niet om met elkaar in gesprek te gaan over de verschillen in overtuiging op basis van theologische argumenten; die verschillen zijn immers aanleiding en oorzaak van het wantrouwen. Daarom heeft het ook weinig zin om op het convent stevige uitspraken te doen of te pogen de ander te overtuigen van de juistheid van de eigen opvatting. Dat zal eerder leiden tot bevestiging van wantrouwen. Nee, wil de vertrouwenskloof worden overbrugd, is het noodzakelijk dat de afgevaardigden met elkaar in gesprek gaan van mens tot mens. En dan niet onder het motto: de mens is de maat van alle dingen, zoals Protagoras beweerde, maar onder het motto: dé mens is de maat van alle dingen. Wie in het onderlinge geloofsgesprek dé mens tot maatstaf van het gesprek maakt, praat niet meer over een relativistische geloofservaring, maar over de geloofswaarheid in eigen persoon, Jezus. Door de geloofservaring met Jezus te delen, laten afgevaardigden zien wie Jezus voor hen is. Dan mag tegen de ander worden gezegd: ‘zie dé mens’. Dé mens die eerst door Pilatus was gegeseld en daarna door de soldaten werd bespot met ‘gegroet koning van de joden’ en die Hem in het gezicht sloegen, nadat zij van doorntakken voor Hem een kroon hadden gevlochten, die zij op zijn hoofd hadden gezet en die Hem een purperen mantel hadden aangedaan. Die mens, die vervolgens door Pilatus voor het volk getoond werd met de woorden: ‘Zie de mens’. Dat is geen theologie als theorie, maar is Godskennis vanuit de harde praktijk. 

Geloofsgesprek

Wellicht dat Pilatus, zonder het te beseffen, de waarheid sprak, die voor afgevaardigden van het convent een belijdenis is; Jezus is immers dé mens bij uitstek, die volkomen leefde overeenkomstig Gods bedoeling. Hij is het beeld en de gelijkenis van de Schepper, de tweede Adam waarvan Pilatus terecht opmerkte dat hij in die mens, Jezus, geen schuld vond. Hij is dé mens die de zonde van de wereld droeg, die de zonden heeft gedragen met zijn lichaam aan het kruishout, opdat wie dat gelooft, dood voor de zonde, rechtvaardig zou leven. En daarmee kunnen afgevaardigden ook de mens achter dé mens zien. Bijvoorbeeld de mens die misschien anders denkt over vrouw en ambt, maar die nota bene diezelfde Jezus liefheeft. Als afgevaardigden dus in hun gesprekken dé mens tot maat van al hun gesprekken maken, delen zij de ervaring met dezelfde Heer; dat schept onherroepelijk een band; een band van genade, liefde en vrede, omdat zij immers gepersonifieerd zijn in Jezus. Genade die liefde en vrede geeft. Liefde die verdraagzaamheid en vrede die samenbinding geeft. Daarom zouden de afgevaardigden moeten spreken over wat Jezus kruis en opstanding voor hen betekent, waarmee zij zich in hun hart laten kijken en daarmee de mens achter dé mens laten zien. De mens die de afgevaardigden dan achter dé mens ziet staan, is een door God geroepen mens die één is met Jezus Christus, eensgezind is, scheuringen vermijdt en in denken en overtuiging toch volkomen één blijkt te zijn. En als God de mens, door dé mens, zo lief heeft dat Hij Hem naar de wereld heeft gezonden, moet de mens, die in dé mens gelooft, ook wel de mens liefhebben die óók in dé mens gelooft. Dat gebeurt niet in een theologisch debat, maar in een geloofsgesprek over de genade van Christus dat de liefde en de vrede bevordert. En dat mag een ontspannen gesprek zijn, want het woord genade immers verwant is met het Jiddische woord: ‘gein’, van geintje maken; daarom is er voldoende ruimte voor de afgevaardigden voor een genadig geloofsgesprek met een vleugje humor waarbij hopelijk ook bij tijd en wijle gelachen kan worden.  Op deze wijze krijgt ‘zie de mens’ ook op het convent zijn diepere betekenis, namelijk Jezus zien en de naaste. Dat bevordert tussen de afgevaardigden op het convent ongetwijfeld het onderlinge vertrouwen, de liefde en de vrede, wat dienstbaar is voor de Christelijke Gereformeerde Kerken, want onze God is geen God van wanorde, maar van vrede.