In zijn opiniebijdrage van afgelopen woensdag in het Reformatorisch Dagblad betoogt ds Egas dat het ingaan tegen de kerkorde het bestaansrecht van de Christelijke Gereformeerde Kerken op het spel zet. Bovendien, zo betoogt ds Egas,  zullen de Christelijke Gereformeerde Kerken niet meer gereformeerd zijn als een van de traditionele schriftbeschouwing afwijkende visie op schepping, homoseksualiteit, liturgie en vrouw in het ambt door hen zouden worden gedoogd. Egas verdenkt professoren Selderhuis en Peels van het zoeken naar geitenpaadjes om aan de handhaving van synodebesluiten te ontkomen. Wie namelijk in strijd handelt met synodebesluiten, maakt zich schuldig aan scheurmakerij. Als plaatselijke kerken daarin volharden, zullen er tuchtmaatregelen genomen moeten worden. Waar Egas anderen verwijt naar geitenpaadjes te zoeken, vervalt Egas zelf in het berijden van stokpaardjes. Die stokpaardjes geven echter blijk van een sektarische kerkopvatting in plaats van een gereformeerde. Die zetten niet slechts het bestaansrecht van de CGK op het spel, maar zetten hun voortbestaan op het spel. 

Verabsoluteerde schriftbeschouwing

In de kern van de zaak verzet Egas zich tegen veranderende schriftbeschouwingen binnen de kerken op schepping, homoseksualiteit, vrouw en ambt, liturgie en Bijbelvertalingen. Die afwijkingen van de klassieke gereformeerde opvattingen worden toegeschreven aan de invloed van de moderne cultuur, die tot een ander schriftverstaan zou leiden. Vanuit het verzet tegen de invloed van de moderne cultuur op de schriftbeschouwingen worden de klassieke gereformeerde schriftbeschouwingen verabsoluteerd. Dat geldt ook voor de gereformeerde schriftbeschouwingen over vrouw en ambt. Zo is er geen enkel oog voor het feit dat vanaf 1998 tot op de dag van vandaag de schriftbeschouwing van de minderheid op vrouw en ambt nooit is veroordeeld als in strijd met Gods Woord. Het is een feit dat stelselmatig wordt genegeerd. Tijdens de bespreking op de generale synode van 1998 merkte de commissie op dat zij wilde volstaan ‘met de door haar geuite bezwaren tegen de visie van de minderheid, zonder tot een veroordeling van die visie te komen’. Op de generale synode van 2001 wordt, tijdens de bespreking van een revisieverzoek van Dronten over de openstelling van de ambten, door de commissie, expliciet opgemerkt dat, “in het ‘Van oordeel onder 1’ in het voorstel tot besluit over het revisieverzoek van Dronten mag niet gelezen worden als een principiële verwerping van het minderheidsstandpunt dat op de synode van 1998 werd ingebracht”. In 2022 herhaalt de synode dat “(..) broeders en zusters die op het punt van ‘vrouw en ambt’ een visie hebben die afwijkt van de synodale besluiten, hun plaats in de kerken voluit kunnen blijven innemen (...)”. Het minderheidsstandpunt is daarmee evident niet in strijd met het Woord van God; zou dat immers wél zo zijn dan zou er sprake zijn van, om met de woorden Paulus te spreken, een ander evangelie dat verwarring geeft en het evangelie van Christus verdraait. Daarvan is evenwel geen sprake. Egas bevestigt dat ook zelf doordat hij niet zegt dat het bevestigen van vrouwen in het ambt in strijd is met Gods Woord, maar dat zij ingaat tegen ‘de onder ons eeuwenlang aanvaarde uitleg van Gods Woord en tegen de kerkorde, met de daarbij behorende synodale besluiten’. Het gaat dus om strijd met een aanvaarde uitleg, dat is: interpretatie, van Gods Woord. Uit het enkele feit dat de opvatting van de minderheid niet in strijd is met Gods Woord zou voor de meerderheid voldoende reden moeten zijn om plaatselijke openstellingen van de ambten te aanvaarden. Dat gebeurt niet; uitspraken over openstelling van de ambten worden door de synode genomen zonder rekening te houden met de gerechtvaardigde belangen van de minderheid. Waar Paulus oproept om zich te richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend is voor hem, stuurt Egas aan op het nemen van tuchtmaatregelen om op die manier plaatselijke kerken te dwingen zich aan de kerkelijke besluiten te houden. Egas is zelfs van oordeel dat plaatselijke kerken, die er in geweten van overtuigd zijn dat de traditionele schrift- en ambtsbeschouwing een schriftinterpretatie is die de voortgang van het Evangelie en de opbouw van de gemeente in de weg staan, het kerkverband beter kunnen verlaten. Voor hun situatie is voor Egas geen enkele ruimte binnen het kerkverband. En daarin betoont Egas zich fanatiek en intolerant, wat kenmerkend is voor een sektarische kerkopvatting; er is namelijk sprake van verkettering en onverdraagzaamheid door een nadruk op doctrinaire verschillen te leggen waardoor de gewetensvrijheid en de handelingsvrijheid van de minderheid bewust en onnodig worden afgenomen. En wie de artikelen leest van het Christelijk Gereformeerd Beraad ziet voortdurend de eenzijdigheid van het eigen standpunt wordt herhaald zonder ook maar de minste reflectie op het Bijbels verantwoord minderheidsstandpunt. Het zijn steeds dezelfde stokpaardjes die worden bereden. Er is zelfs geen ruimte voor verdraagzaamheid waartoe bijvoorbeeld Peels heeft opgeroepen. 

Kerkrechtelijk gecreëerde monocultuur

Het verzet tegen de invloed van de moderne cultuur op de schriftbeschouwingen wordt kerkrechtelijk vormgegeven door het creëren van een monocultuur. Door kerkelijke besluiten te nemen waarbij op geen enkele wijze rekening wordt gehouden met de feitelijke situatie van plaatselijke kerken, waaronder maar niet uitsluitend, samenwerkende en samenwerkingsgemeenten, wordt de eigen schrift- en ambtsbeschouwing tot absolute norm verheven. Dat plaatselijke kerken zich daardoor klem en verloren voelen, is ruimschoots voorafgaande aan de laatste synode al kenbaar gemaakt op een landelijke dag voor kerkelijke eenheid in 2017. Zonder hieraan ook maar enigszins recht te hebben gedaan, heeft de synode uitspraken herbevestigd. En nu is er ook de bereidheid om de beginselen van gereformeerd kerkrecht op te offeren door nakoming van besluiten te eisen van plaatselijke kerken, zelfs als die nakoming voor plaatselijke kerken in strijd is met de artikelen 7 j.o. 32 NGB. Hoewel ook Egas belijdt dat geen kerkorde of kerkelijk besluit gelijk mag worden gesteld met de Bijbel, geldt artikel 7 NGB niet voor zijn eigen traditionele schrift- en ambtsbeschouwing. Datzelfde geldt voor de belijdenis van artikel 32 NGB die nadrukkelijk uitspreekt dat de kerken alleen regels aanvaarden die de saamhorigheid, eenheid en gehoorzaamheid aan God versterken of in stand houden. Het maakt Egas in dit geval niet uit dat synode uitspraken bevatten die juist tot verdeeldheid en onenigheid leiden, omdat voor zijn eeuwenlang aanvaarde uitleg van Gods Woord alles moet wijken. Daartoe bestaat zelfs de bereidheid van plaatselijke kerken te verwachten dat zij, in strijd met hun geweten, geen ambten openstellen voor vrouwen en, als ze dat toch willen doen, beter het kerkverband kunnen verlaten. Zelfs het presbyteriaans-synodale stelsel van kerkregering is in dit geval niet van betekenis, omdat, als plaatselijke kerken toch ambten openstellen, desnoods kerkelijke tucht zou moeten worden toegepast door meerdere vergaderingen op kerkenraden; dat dit flagrant in strijd is met het kerkrecht en de kerkorde is niet van belang; het beginsel dat uitdrukkelijk in de kerkorde is opgenomen waarin is bepaald dat plaatselijke kerken niet over elkaar mogen heersen, omdat plaatselijke kerken zelfstandige kerken zijn, komt geen betekenis toe als de eigen schrift- en ambtsopvatting in het geding blijken te zijn. Voor Egas mag er maar één schrift- en ambtsopvatting gelden en dat is de zijne; daarvoor is het zelfs geoorloofd om feitelijke onjuistheden te berde te brengen; de kerkorde zelf zegt namelijk helemaal niets over de sexe van de ambtsdrager. Door te stellen dat het ‘duidelijk is dat onze kerkorde geen vrouwelijke ambtsdragers kent, doet hij de waarheid geweld aan, want even duidelijk is dat onze kerkorde geen mannelijke ambtsdragers kent. Het niet willen erkennen dat artikel 31 K.O. gebondenheid aan meerderheidsbesluiten ontneemt als de besluiten voor de plaatselijke kerken in strijd komen met Schrift, belijden en kerkorde, is een miskenning van gereformeerd kerkrecht dat namelijk wars is van gewetensdwang. Door enkel te benadrukken dat sprake is van een meerderheidsbesluit en dat het daarom bindend is voor alle plaatselijke kerken, is bewust eenzijdig en neemt de ander niet serieus, laat staan dat er dan rekening wordt gehouden met het belang van de ander.  Dat geldt ook voor het in twijfel trekken van prof. Selderhuis zijn terechte conclusie dat het kerkrecht en de geldende kerkorde er niet aan in de weg staan dat plaatselijke kerken vrouwelijke ambtsdragers naar meerdere vergaderingen kunnen afvaardigen. Dat past ongetwijfeld niet in het straatje van Egas en dus wordt de conclusie, zonder enige motivering, die ontbreekt, in twijfel getrokken. 

Streven naar vrede

Uit alles blijkt dat kerken die tot het Christelijke Gereformeerde Kerkverband behoren koste wat het kost dezelfde schrift- en ambtsbeschouwing moeten praktiseren. Er is zelf bereidheid om de samenwerking binnen het kerkverband op het spel te zetten. Het klopt inderdaad dat een verdeeld huis niet kan bestaan. Misschien wordt het tijd om dan ook de hand in eigen boezem te steken. Het wordt tijd om als kerken met elkaar in gesprek te gaan om te zoeken naar een modus waarbij de verschillende schrift- en ambtsbeschouwingen naast elkaar kunnen bestaan. Het wordt tijd dat kerken wegen zoeken om elkaar daadwerkelijk tot een hand en een voet te zijn in plaats een blok aan het been. Het wordt tijd dat ook Egas meehelpt om de geitenpaadjes te zoeken om de eenheid en de vrede te bewaren binnen de CGK in plaats van zijn stokpaardjes te blijven berijden. Het wordt echt tijd dat er wordt gestreefd naar wat de vrede bevordert en naar wat opbouwend is naar elkaar, want onze God is geen God van wanorde, maar van vrede.