Na het lezen van rapport 20b van commissie 7 betreffende instructies inzake vrouwelijke ambtsdragers (8.04) in opdracht van de Generale Synode valt er genoeg te overpeinzen. Het rapport geeft argumenten weer die voor de meerderheid reden is om openstelling van de ambten voor vrouwen opnieuw af te wijzen, terwijl het minderheidsrapport voor openstelling pleit. 

 

Doorgaande lijn

De conclusie van de meerderheid rust voor een belangrijk deel op de doorgaande lijn van de Schriften inzake de eigen positie van man en vrouw. Die eigen positie gaat terug op de schepping. Die positie is van fundamentele aard, omdat in het Nieuwe Testament de man het hoofd van de vrouw wordt genoemd, terwijl Paulus zijn standpunt, dat vrouwen moeten zwijgen in de samenkomsten, motiveert met een beroep op de schepping, de wet en zijn apostelschap. Onderwijs geven en een bepaalde gezagsverhouding zouden zijn aan te merken als de omkering van de man-vrouw verhouding. 

 

Verschil in positie

Wat opvalt is dat het beroep op de eigen positie van man en vrouw niet rechtstreeks voortvloeit uit Genesis 2 zelf, maar daarvan een interpretatie is. Een aantal feiten uit Genesis 2 worden zo uitgelegd dat daaruit zou zijn af te leiden dat er inderdaad sprake is van een eigen positie van man en vrouw. Zo is Adam eerder geschapen dan Eva, Eva is uit de rib van Adam geschapen, terwijl bovendien Adam aan zijn vrouw een naam gaf. Uit deze feiten zou blijken dat er sprake is van een leidende positie van de man. Deze feiten worden nog aangevuld met het feit dat na de zondeval God eerst Adam ter verantwoording riep, ondanks dat Eva degene was die als eerste van de vrucht gegeten had. Met een beroep van Paulus op onder meer een aantal van deze feiten, lijkt het overtuigend om aan te nemen dat tussen man en vrouw een verschil in positie is.

 

Universele basisregel

Daarover nadenkend kwam bij mij de vraag op of Jezus, in zijn tijd op aarde, hierover zich in zijn onderwijs heeft uitgelaten. Je zou verwachten dat, als het inderdaad waar is dat het verhaal uit Genesis 2 een universele basisregel zou geven over de positie van de man ten opzichte van de vrouw, Jezus daarover ook in zijn onderwijs aandacht zou geven. Jezus kernboodschap lijkt toch vooral te gaan over de grondpatronen van het koninkrijk der hemelen. Heeft Jezus zelf iets gezegd of geleerd over de eigen positie van de man? Jezus heeft zich uitgesproken over echtscheiding en hij heeft daarbij inderdaad nadrukkelijk gerefereerd aan Genesis. In het evangelie van Marcus wordt bijvoorbeeld een twistgesprek met de Farizeeën en Jezus weergegeven. Mag een man zijn vrouw verstoten, was de vraag. Jezus antwoord maakt duidelijk dat al bij het begin van de schepping God de mens mannelijk en vrouwelijk heeft gemaakt en daarom een man zijn vader en moeder verlaat en zich hecht aan zijn vrouw en één worden. Opvallend is dat Jezus daaraan nog toevoegt, wanneer zijn leerlingen hierop doorvragen, dat sprake is van overspel als een man zijn vrouw verstoot en met een ander trouwt, maar dat dit ook wederkerig is, namelijk dat de vrouw overspel pleegt door haar man te verstoten en met een ander trouwt.  De vraag is of er dus passages in de evangeliën zijn die ook Paulus zijn opvatting ondersteunen? 

 

Alleen discipelen

Of ligt die ondersteuning van Paulus zijn opvatting in het feit dat Jezus alleen mannen aanstelde als discipelen? Daarnaar verwijst het rapport om erbij op te merken dat Jezus de achterstelling van vrouwen doorbrak maar dat dit blijkbaar er niet toe leidde dat in het koninkrijk van God niet iedere taak door vrouwen kan worden vervuld. Daarover nadenkend komt de vraag op of het rapport op dit punt nu echt overtuigend is. Het zou overtuigend kunnen zijn als Jezus bij zijn roeping van discipelen gemotiveerd zou hebben waarom juist zij werden uitgekozen. Echter, die motivering ontbreekt. Als het voor het koninkrijk der hemelen kenmerkend is dat de man een leidende rol heeft, zou het dan niet voor de hand liggen dat Jezus daarover iets zou hebben gezegd? Wellicht treft deze vraag het verwijt suggestief te zijn, maar dat is het rapport ook als het concludeert dat, met de roeping van mannen, kennelijk niet alle taken geschikt zijn voor vrouwen binnen het Koninkrijk der Hemelen, toch?

 

Gelijkheid

De uitleg van feiten van Genesis 2 wordt toch ook niet door iedereen onderschreven? Er zijn toch serieuze kritische kanttekeningen te plaatsen bij de conclusie dat uit de feiten valt af te leiden dat de man een leidende positie heeft ten opzichte van de vrouw? De gelijkheid van man en vrouw blijkt onbetwist uit Genesis 2, want Jezus zelf refereert eraan. Dat geldt toch niet zomaar voor het verschil in positie van man en vrouw? Als het niet vanzelf spreekt dat er verschil in positie is tussen man en vrouw, terwijl ook Jezus in zijn onderwijs daarover niks lijkt te zeggen, valt toch niet met zekerheid te zeggen dat Paulus zijn argumentatie fundamenteel is? Waarom heeft de commissie geen onderzoek gedaan naar de vraag of Jezus zelf daarover in zijn onderwijs iets heeft gezegd? Dat zou echt overtuigend zijn, toch?

 

Gelegenheidsargumenten

Als Jezus zelf er niets over heeft gezegd, is het dan niet voor mogelijk te houden dat de positie van man en vrouw geen issue is in het koninkrijk der hemelen? En zou die wetenschap ook niet kunnen betekenen dat Paulus inderdaad gelegenheidsargumenten gebruikte om te bereiken dat de voortgang van het evangelie niet in het geding zou komen? Als het zo is dat er geen sprake is van een scheppingsorde waarbij de man eerst verantwoordelijke is, moet dan de conclusie niet zijn dat het in deze discussie niet gaat om een fundamentele zaak, maar veel meer om een kwestie van culturele aard? 

Subscribe for updates on all content.

Protected by Spam Master

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
Protected by Spam Master

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
Protected by Spam Master