Wie met Advent en Kerst het Evangelie van Mattheüs leest, wordt geconfronteerd met Jozef. Wat daarbij opvalt, is de ondergeschikte rol die Jozef inneemt in de beschrijving van de geboorte van Jezus. Jozef verdwijnt ook volledig uit beeld in de rest van de beschrijving van het evangelie door Mattheüs, terwijl Jozef bij de evangelist Lucas een nog meer bescheiden rol speelt. Hij wordt door Lucas genoemd, maar daarmee is ook alles gezegd. Daarover nadenkend kwam de gedachte op of die marginale rol van Jozef van grotere betekenis zou kunnen zijn dan zo op het eerste gezicht lijkt. Zou Jozef niet de man kunnen zijn die laat zien wat de rol en de plaats is van de man binnen het Koninkrijk van de hemel? Zou ook niet in de beschrijving die Mattheüs geeft van de gebeurtenissen rondom de geboorte van Jezus een andere boodschap naar voren komen, namelijk dat het mannen past een bescheiden en dienende rol in te nemen binnen het Koninkrijk van de hemel en daarmee ook in de kerk? Het evangelie naar Mattheüs tekent ons niet slechts de geboorte van Jezus, maar laat in die gebeurtenis ook doorschemeren welke rol de mens als vrouw en man daarbij mogen innemen. Jozef als voorbeeld voor mannen in de kerk.

Vijandschap
Je zou het immers zomaar vergeten; aan de geboorte van Jezus gaat Genesis 3:15 vooraf. Daarin zet God vijandschap tussen de slang en de vrouw; Adam staat vanaf dat moment buitenspel. Hij hoeft de strijd met de slang niet aan te gaan. God zelf zet vijandschap tussen de slang en de vrouw. In de klassieke Gereformeerde Ambtsvisie is het aan de man om gezaghebbend leiding te geven. Verwezen wordt naar Paulus die immers op zijn beurt refereert aan de Schepping van Adam als eerste mens; de mens die de dieren en uiteindelijk ook de vrouw hun namen gaf; bovendien stelt Paulus onomwonden dat de vrouw het gezag van haar man moet erkennen zoals zij ook het gezag van Christus over de kerk aanvaardt. Met deze argumentatie verdwijnt Genesis 3:15 uit beeld. Echter, met de geboorte van Jezus wordt niet alleen Gods belofte uit Genesis 3:15 vervuld, maar wordt ook feitelijk zichtbaar dat het een strijd is tussen de vrouw en de slang; niet Jozef speelt een prominente rol, maar Maria. Dat is de vrouw door wie uiteindelijk de kop van de slang zal worden vermorzeld. Jozef speelt, net als Adam, wel een rol, maar dat is in feite niet meer dan een bijrol. Net als Adam is Jozef wel partij bij de vijandschap, maar geen partij voor deze vijandschap, omdat die rollen zijn weggelegd voor Maria en haar Zoon, Jezus Christus. Dat wil niet zeggen dat God in de heilsgeschiedenis geen mannen gebruikt, integendeel, maar de strijd speelt zich af tussen de vrouw en de slang en mannen zijn daarin ondergeschikt.

Prototype man
En Jozef is dan ook bij wijze van spreken het prototype man zoals die past in het Koninkrijk van de hemel. Zijn rol is bescheiden, maar niet onbelangrijk; Jozef is bij uitstek dienend, precies zoals Paulus het gezag van mannen over hun vrouwen typeert. Niet leidinggevend, maar dienend. Normaliter zou je zeggen dat iemand sprekend zijn vader is, maar Jozef is sprekend zijn Zoon. Hij is dienend, liefdevol en zorgzaam. Hij luistert naar God en gelooft Hem. Als God, via de engel in de droom, Jozef opdraagt bij Maria te blijven en haar in huis te nemen doet hij dat. Hij aanvaardt het kind als zijn kind. En, net als Adam naamgever was, geeft Jozef, in opdracht van God, de naam aan het kind. Jozef laat in zijn doen en laten zien wat rechtvaardige mannen zijn, mannen die gezag verdienen door als Christus te zijn. Dat is wat Paulus vrouwen ook voorhoudt: mannen die zich gedragen zoals Christus zich gedraagt, zijn mannen die daarmee gezag verdienen van hun vrouwen. Dus niet omdat zij mannen zijn, maar omdat zij als Christus zijn. Jozef heeft een voorbeeld gegeven dat navolging verdient. Jozef is het toonbeeld van een dienende man. Jozef begreep bijvoorbeeld beter dan de discipelen wat gezaghebbend dienen betekent; hij had het voorbeeld van Jezus niet nodig waarin Jezus op zijn knieën ging om de voeten van zijn discipelen te wassen. Telkens zette hij Maria en het kind op de eerste plaats en cijferde zichzelf uit liefde voor hen weg.

Buitenspel
Het is duidelijk dat in de geschiedenis van de geboorte van Jezus, Maria een beduidend belangrijkere rol speelt, dan de rol van haar man. Maria zal altijd bezongen worden, maar Jozef niet. Jozef zijn rol is in feite figuratief om aan te tonen dat Jezus volgens de Schriften de Messias moet zijn. Verder is ook duidelijk dat in de komst van Jezus als mens, de scheppingsorde geen enkele rol speelt, zelfs niet een bijrol. Bij de geboorte van Jezus gaat het niet over Jozef, maar over Maria en gaat het om God zelf, in Jezus als de mens. Hij is mens geworden, niet man geworden. Wie dat beseft, realiseert zich dat in en met de geboorte van Jezus het niet gaat om het gezaghebbend leidinggeven van mannen in de kerk, maar om de genadeslag die God de satan toebrengt door het toedoen van een vrouw, Maria; God roept een vrouw en betrekt haar bij een van de grootste en belangrijkste heilsfeiten uit de geschiedenis. God komt door geboorte uit een vrouw ter wereld. Er kwam geen man aan te pas. Net als Adam staat ook Jozef letterlijk en figuurlijk buitenspel. Mattheüs onderstreept met de vertelling over Jozef dat bij het vermorzelen van de kop van de slang, God niet een man, maar een vrouw inzette op het strijdtoneel. De vijandschap tussen de slang en de vrouw is een strijd tussen de vrouw en de slang. In die vijandschap zijn mannen buitenbeeld. Misschien is het daarom wel veelzeggend dat ook bij Jezus zijn opstanding de mannen in geen velden of wegen te bekennen waren; Jezus verschijnt eerst aan vrouwen, waaronder Maria van Magdala; Jezus zet vrouwen in om de mannen er weer bij te betrekken. Als God zelf direct na de zondeval satan  de oorlog verklaart en de vrouw naar het front stuurt en uiteindelijk Maria uitkiest om moeder te worden van Jezus, bevestigt dit dat de vrouw een volwaardige zoniet een meer volwaardige plaats inneemt dan mannen. Niet het eerst geschapen zijn en ook niet het feit dat Adam de naamgever is van dier en mens, is bepalend voor de vraag naar gezaghebbend leidinggeven. Het gaat immers om gezaghebbend dienen, waarvan vaststaat dat die roeping in Gods heilsplan vanaf de zondeval bij uitstek aan de vrouw toekomt. Maria staat in de frontlinie en in haar zijn alle vrouwen vertegenwoordigd, zoals ook alle vrouwen vertegenwoordigd waren in Eva toen God de vijandschap afkondigde.

Zwijgteksten
Als Paulus in zijn aanwijzingen vrouwen gebiedt te zwijgen in het midden van de gemeente tijdens de kerkdienst, moet Paulus dat gebod contextueel bedoeld hebben. Ook Paulus kende immers Genesis 3:15; hij wist van de vijandschap en dat zij zich zou afspelen tussen de vrouw en de slang. Hij wist dat Jezus geboren is uit een vrouw, en hij beklemtoont dat aspect ook wanneer hij in de brief aan de Galaten schrijft dat toen de bestemde tijd gekomen was God zijn Zoon zond, geboren uit een vrouw. Vrouwen behoren daarom volop hun gaven en talenten in te zetten in en voor de kerk, evenals mannen. Er is geen taakverdeling waarbij mannen gezaghebbend leiding zouden mogen geven en vrouwen niet; want als er al een taakverdeling is, is het aan de vrouw om het voortouw te nemen. Zij is degene die door God zelf is ingezet om strijd te voeren tegen hemelse vorsten, de heersers en de machthebbers van de duisternis, de kwade geesten in de hemelsferen. Als zij, door God zelf, bij uitstek in die vijandschap voorop gaan in de strijd, met Maria als de gezegende onder alle vrouwen, kan haar de toegang tot de ambten niet worden ontzegd. Dat is een miskenning van de plaats die God zelf aan de vrouw heeft gegeven in zijn verlossingswerk. Uit het geheel van de Schrift, neemt de vrouw, in tegenstelling tot de man, in de heilsgeschiedenis een prominente rol in. Paulus kan eenvoudigweg geen voorschriften hebben gegeven die in strijd zijn met Gods eigen Woorden als hij de satan aanzegt dat door zijn toedoen er vijandschap zal zijn tussen hem en haar, de vrouw. Zij is direct betrokken in en ingeschakeld bij Gods heilswerk. Als Paulus in zijn voorschriften zegt dat vrouwen in de kerk moeten zwijgen en daarbij als argument geeft dat Adam eerder was geschapen dan Eva, zij verleidt was door de slang en beter in geloof kinderen kan baren, dan reageert Paulus op een specifieke situatie. Daarin worden de gaven door de vrouwen niet zozeer door de vrouwen gebruikt maar eerder misbruikt,  doordat zij kennelijk hun gaven niet inzetten ten dienste van het koninkrijk van de hemel, maar ten bate van zichzelf. Dat verstoort de vrede in de kerk en daar treedt Paulus tegenop, omdat Paulus als geen ander weet dat God geen God van wanorde is, maar van vrede.

Spiegelen
De Gereformeerde ambtsvisie lijkt daarom aan herziening toe. Het miskennen van de rol van de vrouw in de kerk staat op gespannen voet met de doodstrijd die gevoerd is tussen de vrouw en Satan. Het doet onrecht aan de rol en positie die God aan de vrouw heeft toegekend. Het wordt tijd om de man-vrouw verhouding te spiegelen aan Maria en Jozef. Als mannen als Jozef zijn, geven zij alle ruimte aan vrouwen, om samen, mannen in dienstbaarheid aan hun vrouwen, het evangelie te verkondigen van de eniggeboren Zoon van God, de Vredevorst, die in volmaaktheid heeft laten zien dat God een God van vrede is. Kom, laten wij die Koning aanbidden!