Er kan geen misverstand over bestaan dat het recht op vrije meningsuiting in een democratische rechtstaat een groot goed is. Tegelijk vraagt het gebruik van dat recht ook om het nemen van verantwoordelijkheid om te voorkomen dat daardoor de persoonlijke rechten van anderen worden geschonden. Dat blijkt uit het arrest Baudet/CIDI c.s. van 23 mei 2023. Het is goed dat het gerechtshof Amsterdam in zijn arrest het kort geding vonnis van de rechtbank Amsterdam heeft bekrachtigd; het gerechtshof bevestigt daarmee dat Baudet zonder feitelijke grond de positie van ongevaccineerden in coronatijd heeft vergeleken met de positie van Joden tijdens de Holocaust. “Dat leidt tot het bagatelliseren van de Holocaust en levert daarmee een inbreuk op de rechten van de overlevenden van de Holocaust en de nabestaanden van de slachtoffers daarvan. Het is bovendien voldoende aannemelijk dat de uitlatingen hebben geleid tot de verspreiding van antisemitische uitlatingen op het internet, hetgeen maatschappelijk ongewenst is en tot verdere krenking heeft geleid”, aldus het gerechtshof.

Bagatellisering Holocaust

Het is goed om de impact van de overwegingen van het gerechtshof te beseffen. De vergelijking die Baudet maakte tussen de positie van ongevaccineerden en de Joden ten tijde van Holocaust leidt tot bagatellisering van de Holocaust. Wie enigszins op de hoogte is van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de enorme vernietiging van Joodse mensenlevens huivert bij de door Baudet gemaakte vergelijking. De beperkingen van de coronamaatregelen en het lot van ongevaccineerden is in niets te vergelijken met het onnoembare leed dat de Joodse bevolking in Nederland en in heel Europa is aangedaan. Een inktzwarte bladzijde in de Nederlandse - en Europese geschiedenis. Het kennelijke effectbejag wat Baudet beoogde te bereiken met zijn misplaatste berichten en afbeeldingen op social media ten tijde van de corona-maatregelen eind 2021 is dan ook verwerpelijk. Daarbij komt dat vandaag de dag blijkt dat het bespreekbaar maken van de Holocaust op middelbare scholen in veel gevallen problematisch is; het stuit op weerstand en ontkenning. Bovendien lijkt er een trend waarneembaar waarbij antisemitisme eerder toeneemt dan afneemt. De Holocaust op zichzelf is reeds, vanwege haar aard, ernst en omvang al dusdanige gruwelijk dat iedere vergelijking met de grootst mogelijke terughoudendheid en nuance moet gebeuren; het liefst blijft zij gewoon achterwege uit respect voor de slachtoffers en hun nabestaanden. En zeker, als politicus ligt hier een verantwoordelijkheid om te voorkomen dat het leed van de slachtoffers en hun nabestaanden wordt gebanaliseerd en gebagatelliseerd. Zowel de uitspraak van de rechtbank Amsterdam als het arrest van het gerechtshof zijn de moeite van het lezen waard. Vanuit de politiek, de samenleving als geheel, maar ook voor ieder individu gaat er een appèl vanuit om waakzaam te zijn tegen eenieder die de Holocaust gebruikt voor eigen gewin. Zowel de Voorzieningenrechter van de rechtbank als het gerechtshof spreken in dat verband over de instrumentalisering van de Holocaust. Wie de betekenis en de diepte van het woord ‘instrumentalisering’ tot zich laat doordringen, krijgt daarvan de koude rillingen over zijn of haar rug.  De Holocaust zelf was immers een instrument om alle Joden in Europa uit te moorden. 

 

Antisemitische tendensen

Niet minder huiveringwekkend en zorgwekkend is de overweging van  het gerechtshof  dat ‘de antisemitische tendensen vooral ontstaan binnen de achterban van Baudet’. Dat is veelzeggend; kennelijk hebben de vergelijkingen van Baudet met de Holocaust een voedingsbodem bij Baudets achterban. De constatering dat er antisemitische tendensen binnen de achterban van Baudet ontstaan, lijkt ook steun te vinden in meerdere mediaberichten in de afgelopen jaren. Daarmee is de vergelijking die Baudet heeft gemaakt met de Holocaust extra kwetsbaar en daarmee verwerpelijk. Het roept politici op om Baudet hierop aan te spreken en het vraagt van Baudet om de door het gerechtshof geconstateerde tendensen krachtig te bestrijden. Nooit mag de Holocaust gebanaliseerd of gebagatelliseerd worden. Eenieder heeft de plicht en de opdracht dat tegen te gaan en te bestrijden. Voor wegkijken of het relativeren van het probleem in Baudets achterban is dan ook geen ruimte. Baudet kan zich er niet gemakkelijk vanaf maken. In dit verband refereert de rechtbank Amsterdam terecht naar het oordeel van het EHRM,  dat volksvertegenwoordigers bijzonder alert moeten zijn op het beschermen van de democratie en haar principes, omdat hun doel de overname van de macht zelf is. Van Baudet mag worden verwacht dat, als er in zijn achterban tendensen zijn van antisemitisme, die krachtig te bestrijden. 

 

Serieuze waarschuwing

Het arrest van het gerechtshof Amsterdam is een waarschuwing aan de politiek en aan de samenleving als geheel. Vrijheid van meningsuiting is niet onbegrensd, ook niet voor politici; aan het gebruik van dat recht zijn plichten en verantwoordelijkheden verbonden die te allen tijde in acht moeten worden genomen. En het leert dat de verschrikkingen van de Holocaust tot grote mate van terughoudendheid en voorzichtigheid leiden om daarmee iets in onze tijd te vergelijken. Hopelijk dat de uitspraak van de Voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam en het arrest van het gerechtshof Amsterdam eraan bijdragen om met diep respect de Holocaust te blijven herinneren en in verzet te komen tegen iedere poging die de Holocaust banaliseert en bagatelliseert of tegen alles wat voedingsbodem biedt aan antisemitisme. Daarmee gaat er van het vonnis en het arrest een serieuze waarschuwing uit. Een waarschuwing om ter harte te nemen.

 

Subscribe for updates on all content.

Protected by Spam Master

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
Protected by Spam Master

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
Protected by Spam Master